مولتی روتور چیست؟
مولتی روتورها (Multirotor) یا مولتی کوپترها (Multicopter) نوع خاصی از پهپادها هستند که در دسته بالگردها دسته بندی شده و به عمودپرواز معروف هستند. در نوع های پیشرفته تر که سیستم خلبان خود کار دارند به آنها اتوناموس (autonomes) نیز می گویند که در دنیای پرواز ما آنها را می سازیم مولتی روتور ها ساختار های مختلفی از قبیل سینگل روتور ، دوال کوپتر ( دو موتوره ) ، تری کوپتر ، کواد کوپتر ، هگزاروتور ، اوکتا روتور و …. که هر کدام برای کار خاصی استفاده می شوند.
معمولا در یک مولتی روتور از چند موتور براشلس یا کورلس استفاده می کنند و نحوه چیدمان موتورها به گونه ای طراحی شده است تا بیشترین تعادل توسط ایجاد نیروی موتورها ایجاد شود در طراحی فریم یا بدنه دستگاه اکثرا از یک دایره فرضی استفاده نموده و با توجه به زوایای داخلی یک دایره که ۳۶۰ درجه است، موتورها چیده می شوند؛ به طور مثال در یک هگزا کوپتر موتورها با زاویه 60 درجه نسبت به هم بسته می شوند و در یک کواد کوپتر زاویه فاصله موتور ها ۹۰ درجه می باشد.
کاربرد مولتی روتور :
مولتی روتورها، جزو پرنده هایی هستند که هم به عنوان سرگرمی و هم به عنوان حرفه ای کاربرد گسترده ای دارند، این نوع از پرنده ها به دلیل اینکه فضای خاصی برای تیکاف و لندینگ (برخواستن و نشستن) نیاز ندارند در هر فضا و مکانی قابل پرواز کردن می باشند، امروزه با اضافه شدن دوربین های با کیفیت و سیستمهای ارسال و دریافت تصویر، این نوع از پرنده ها مورد توجه بسیار زیاد جوانان و علاقه مندان به این ورزش مفرح قرار گرفته اند، به راحتی در هر جایی که هستین پرنده خود را به پرواز در بیاورید و با ثبت تصاویر زیبا و به یاد ماندنی از این تکنولوژی لذت ببرید.
مولتی روتور آماتور و حرفه ای :
مولتی روتورها به دو دسته آماتور و حرفه ای تقسیم بندی می شوند، که طبیعتا دستگاه های حرفه ای دارای قیمتهای بالاتری هستند، قیمت نهایی یک دستگاه مولتی رتور را فلایت کنترل آن مشخص می کند، فلایت کنترل (همان سیستم کنترل پرواز) دارای نقش اساسی در پرواز مولتی روتورها می باشد، در سیستمهای آماتور که معمولا به صورت فول پک ارائه می شوند، فلایت کنترل، جایرو(خنثی کننده ی رفتار ناخاسته) و اسپید کنترل ها(کنترل کننده ی سرعت موتور ها) به صورت آن برد قرار دارند و در نتیجه قیمت تمام شده یک محصول فول پک آماتور بسیار کمتر از یک دستگاه حرفه ای می باشد، لذا با توجه به نیاز خود باید برای مولتی روتور انتخابی خود هزینه کنید.
انواع مولتی روتر :
1- سینگل کوپتر(single rotor) :
در سینگل کوپترها از یک موتور جهت پرواز یا بلند شدن استفاده شده است البته که سینگل کوپتر را نباید جزو دسته ی مولتی روتور ها قرار داد ولي براي كامل شدن مجموعه مولتی روتورها در بعضي موارد آن را جزو اين گروه حساب مي كنند.
سینگل کوپترها تقریبا شبیه هلیکوپترها هستند با این تفاوت که کنترل سینگل کوپتر با تیغه های کناری که توسط سروو موتورها جهت حرکت تیغه ها تغییر کرده که باعث حرکت به طرفین می شود.
2- دوال کوپتر(doalcopter) :
دوال به معنی دو می باشد که بر همین مبنا در ساختمان دوال کوپتر از دو موتور استفاده می شود که به همین دلیل به آن دوال کوپتر می گویند که موتورها بر روی دو تیغه قرار دارند که توسط سرووها تغیر جهت داده که علاوه بر پرواز کردن یا لیفت باعث پرواز به چپ و راست و جلو و عقب می شود.
3- تری کوپتر(tricopter) :
در ساختار تری کوپترها از سه موتور استفاده می شود و از نظر پایداری نسبت سینگل کوپترها و دوال کوپترها پایدار ترند ولی به علت استفاده از سه موتور چندان قابل اعتماد نیست.
شکل ظاهری تری کوپترها به این صورت است که یک دایره ی فرضی را در نظر می گیریم؛ از آنجا که میدانیم زاویه ی داخلی یک دایره 360 درجه است، اگر زاویه ی محیطی را به 3 تقسیم کنیم مشاهده می کنیم که هر موتور با موتور دیگر120 درجه چرخش داشته است.
4- کوادکوپتر(quadcopter) :
کوادکوپترها دارای 4 موتور می باشند و از پایداری بسیار بالایی در هنگام پرواز برخوردارند که باعث شده شرکت های ساخت مولتی روترها اکثرا به سمت ساخت کوادها سوق داده شوند.
دسته ی کواد کوپترها خود به 4 دسته ی دیگر تقسیم بندی می شوند :
1) فریم +
2) فریم X
3) فریم H
4) فریم X-H
5) فریم BOX
6) فریم Y4
5- پنتا کوپتر(pentacopter) :
این نوع مولتی روتور از 5 موتور جهت پرواز استفاده میکند، پنتاکوپرها برعکس کوادکوپترها متداول نیستند و شرکتی در این زمینه روی این دسته مولتی روتورها فعالیتی نداشته و عکس ها و طرح های موجود غیر قابل پرواز و در حد مدل مفهومی می باشد.
6- هگزاکوپتر(Hexacopter) :
هگزاکوپتر ها دارای شش عدد موتور هستند که سه عدد از آن ها در جهت عقربه های ساعت و سه عدد دیگر بر خلاف جهت عقربه های ساعت می چرخد .
جالب است بدانید تعداد موتور های بیشتر در هگزاکوپتر باعث می شود این نوع پهباد در مقایسه با کوادکوپتر بتواند به نیروی محرکه بیشتری دست پیدا کند و مانند آن در زمینه های گسترده تری مورد استفاده قرار می گیرد . از سوی دیگر عملکرد هگزاکوپتر به گونه ای طراحی شده است تا بتواند ایمنی بالایی را در اختیار شما قرار دهد .
هگزاکوپرها نیز به دسته های جداگانه تقسیم می شوند:
1) فریم + : همانند فریم X ولی با این تفاوت که بازوها با 30 درجه دوران نسبت به فریم X بروی آن سوار می شود.
2) فریم X
3) فریم H-X
4)فریم Y6
7- اکتاکوپتر(octocopter) :
اوکتاکوپتر ها نوعی پهپاد هستند که از 8 موتور قدرتمند تشکیل شده اند.
این گروه از مولتی روتورها در طول پرواز به طور طبیعی از ثبات فوق العاده بالایی برخوردار هستند و در مقایسه با مدل های قبلی (تریکوپتر ، کوادکوپتر و هگزاکوپتر) آپشن های پروازی بیشتری را دارا می باشند .
این نوع پهپاد ها در دنیای تصویر برداری هوایی حرفه ای کاربرد های فراوانی دارند و به نسبت تراست موتورها قابلیت حمل بار در این دسته امکان پذیر است به طوری که بعضا توانایی بلند کردن وزنه تا 20 کیلوگرم را دارند و معمولا توسط شرکت های فیلم سازی مورد استفاده قرار می گیرند.
